2022 Women’s Prize Ödüllü ‘Biçimin ve Boşluğun Kitabı’ raflarda

Geçtimiz yılın Women’s Prize Edebiyat Ödülü’nün sahibi, Ruth Ozeki’nin kaleme aldığı “Biçimin ve Boşluğun Kitabı”, Türkçe çevirisiyle raflardaki yerini aldı: “Yetişkinliğe adım atmanın acısını, zihnin darmadağın seslerini, edebiyatı, anneliği ve tutulan yası anlatan bir roman.”

Ruth Ozeki’nin imzasını taşıyan “Biçimin ve Boşluğun Kitabı” (The Book of Form and Emptiness) kitabı Yiğit Yavuz’un çevirisiyle İthaki Yayınları tarafından yayınlandı.

Aynı zamanda Zen Budist rahibi olan Ruth Ozeki uzun yıllar boyunca sinema ve medya alanında çalışıp bağımsız filmler çektikten sonra roman yazmaya başladı. Okurlar ve yazarların takdirini alan ve pek çok ödül kazanan üç eser yazdı. Jürinin “kitapların ve okumanın gücüne dair bir şölen” diye tanımladığı dördüncü romanı Biçimin ve Boşluğun Kitabı’yla ise 2022 Women’s Prize Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü.

İlk defa 1996 yılında verilmeye başlanan Women’s Prize for Fiction ödülü, Booker Ödülü’nde beş yıl boyunca hiçbir kadının aday gösterilmemesi sonrasında verilmeye başlandı. Yayın dünyasında cinsiyet eşitliliğine vurgu yapmak açısından oldukça önemli bir noktada görülen ödül, kadın yazarların hikâyelerini dünyaya duyurmaya ve kadınların hak ettikleri değere kavuşmasına yardımcı olmayı hedefliyor.

Ödülün bu yılki sahibi, Biçimin ve Boşluğun Kitabı, yetişkinliğe adım atmanın acısını, zihnin darmadağın seslerini, edebiyatı, anneliği ve tutulan yası anlatan bir roman. Benny Oh ismindeki bir gencin babasının ölümü sonrasında kafasında duymaya başladığı sesleri ve cansız nesnelerin konuşmalarını takip ediyor. Keder, yalnızlık, ilişkiler ve bağlanma gibi konulara değinen eser aynı zamanda bir gencin kaybının üstesinden nasıl gelmeye çalıştığını anlatıyor.

Yazar kitabı nasıl yazmaya karar verdiğini ise şu şekilde anlatıyor:

“Çocukken objelerin yarı-bilinçli olduklarını düşünürdüm. Şimdi bile eğer bu objeler konuşabilseydi ne hikâyeler anlatırlardı diye merak ederim. Ağaçlar, çakıl taşları, tost makinaları, nükleer reaktörler konuşabilir mi? Bize yaşama dair dersler verebilir mi ya da gerçekliğe dair? Cevap tabii ki evet, ancak onları dinlemeyi öğrenebilirsek.”

Ruth Ozeki hakkında

İngilizce ve Asya Çalışmaları mezunu olan ve kariyerine akademisyen olarak başlayan Ozeki, 1985 yılında New York’a taşındı ve Mutant Hunt ve Robot Holocaus gibi düşük bütçeli korku filmleri için sanat yönetmeni ve yapım tasarımcısı olarak çalışmaya başladı. 1988’de, 32 yaşındayken, Japon televizyon kanalı Telecom Staff için belgesel tarzı programları koordine etmeye, üretmeye ve yönetmeye başladı. Bu süre zarfında, See the World by Train’in bölümlerini yönetti ve Fishing With John adlı belgesel türünde bir mini dizinin pilot bölümünün ortak yapımcılığını yaptı.

Ozeki’nin Japon televizyonundaki çalışmasına dayanan ilk romanı “My Year of Meats”, 1998 yılında yayımlandı. Birbirine zıt dünyalarda yaşayan ve hayatları bir yemek programı ile birbirine bağlanan iki kadının hikâyesini anlatan kitap, 1998 Kiriyama Ödülü ve 1998 Imus/Barnes & Noble Amerikan Kitap Ödülü’ne layık görüldü.

Idaho’da patates yetiştiren bir aileye ve GDO’ların kullanımına karşı çıkan aktivist bir grubuna odaklanan ikinci romanı “All Over Creation” ise 2003 WILLA Çağdaş Kurgu Edebiyat Ödülü’nü ve Before Columbus’tan 2004 Amerikan Kitap Ödülü’nün sahibi oldu.

Ozeki’nin 2013 yılında yayımlanan romanı “Benim Balığım Yaşayacak” yazarın Türkçeye çevrilmiş ilk kitabı. Kitap, Japon depremi ve tsunamisinin ardından, Kanada’nın Kuzeybatı Pasifik kıyısında karaya vuran, Tokyo’daki sorunlu bir kız öğrenci tarafından yazılmış gizemli bir günlüğün hikayesini anlatıyor. Kitap 2015 yılında kurulan Yasnaya Polyana Edebiyat Ödülü’nü ilk kazanan eser oldu ve 21. yüzyılın en iyi yabancı romanı ilan edildi. Ayrıca hem ulusal hem de uluslararası birçok ödül aldı. Benim “Balığım Yaşayacak” otuzdan fazla dile çevrildi.

Yazarın kurgu dışı ilk eseri “The Face: A Time Code” ise 2016 yılında yayımlandı. Ozeki, bu kitapta aynadaki yansımasını incelerken yaptığı üç saatlik deneydeki gözlemlerini anlatıyor.

Bir Budist olan, Ozeki 2010 yılında Soto Zen Budist rahibi olarak atandı. Ruth Ozeki şu anda Zoketsu Norman Fischer’ın 2000 yılında kurduğu Everyday Zen Vakfında görev alıyor. Yazar, Zen Budizmi ile ilgili konuşmalar yapıyor ve öğretiler veriyor. Ozeki bunlara ek olarak vakfın web sitesinin editörlüğünü de yapıyor.

/Kaynak: Kayıp Rıhtım, Bibliyoraf- Esitlik-Adalet-Kadin/