Diyarbakır: Ekonomik kriz kadınların uykularını kaçırıyor

Amed’de yurttaşlar gıda ve faturalarda artan zamlardan geçinemediklerini söylüyor. Kimi kirasını ödeyemiyor kimi çocuğunu nasıl okula yazdıracağını düşünüyor kiminin evine ise iki yıldır meyve girmiyor. Esnaf ve tüketici kadınlar yaşanan krizin gece uykularını kaçırdığını belirterek yaşanan sürece “dur” denilmesi çağrısında bulunuyor.

Türkiye’de zamlar herkesin yaşamını zorluyor. Artan fiyatlar nedeniyle halkın pazardan iki poşetle evine dönmek zorunda kaldığı Amed’de kadınlara nasıl geçindiklerini sorduk. 

“Esnaf kiralara ve faturalara yetişemiyor”

Pandemi ile birlikte kiralarını bile ödemekte zorluk çektiklerini ifade eden Lilav Kitapevi işletmecisi Rabia Karayıl, kendisi gibi birçok kadın esnafın aynı sıkıntılar ile mücadele ettiğini söyledi.  Sürecin düzeltmesi adına çalışmalar yürütülmesi gerektiği çağrısında bulunan Rabia Karayıl şunları söyledi; “Genel itibariyle bütün esnaf şuanda zor durumda; sıkıntı yaşıyor. Kira ödeme noktasında, çalışanların masrafı ve faturalar noktasında zorluklar çekiyoruz. İki üç ayda bir faturaları ödüyoruz. Ya da kiraları hiç ödeyemiyoruz. Pandemide devletin ciddi anlamda bir desteği olmadığından çalışan çıkartma gibi bir durum söz konusu değildi. Bu noktalarda çok ciddi anlamda sıkıntılar yaşadık ve hala da bu sıkıntılar devam ediyor. Benim bütün esnaf komşularım birçok kadın esnaf da sohbet ettiğimizde kadınların işletmelerini zor ayakta tutabildiğini görebiliyoruz. Bu süreçte yapacak bir şey de yok. Götürebildiğimiz yere kadar götürmeye çalışıyoruz ama nereye kadar devam eder onu da bilmiyoruz.”

“Ne yemek yapacağım derdi beni uyutmuyor”

Pazarda alışveriş yapan ev hanımı Tuba Koyuncu ise evlerine gelen tek maaşla geçinmenin çok zor olduğuna dikkat çekti. Diğer güne yapacağı yemek derdiyle geceleri uyuyamadığını dile getiren Tuba Koyuncu, “Eve tek maaş geliyor o da zaten bir yandan kira bir yandan yemek diğer yandan çocuklar yetmiyor. Kiralara yapılan zamların zaten haddi hesabı yok ev alınamıyor bu süreçte. Devletten yardım bekliyoruz ama devlet bizim yerimize sadece Suriyelilere yardım ediyor. Her akşam uyuduğumda diğer günü düşünüyorum diğer gün ne yemek yapacağımı ya da bize yetip yetmeyeceğini düşüyorum. Maaşı aldığımız gibi bir daha ki ayı düşünüyoruz ‘acaba idare edebilecek miyiz?’ diyoruz. Aldığımız para da zaten yetmiyor çoğu zaman borç edinerek geçiniyoruz. Sebzeler de gıda da her yandan uçmuş. Ülkede ekonomik anlamda hiçbir şekilde bir ilerleme görülmüyor. Bunlardan hepimiz kötü etkileniyoruz. Bu fiyatların düşmesi zamların durması gerek” diye konuştu.

“Kriz önümüzde büyük bir engel”

Güzellik Merkezi işletmecisi Nazan Harmen ise 22 yıldır yaptığı işinde en zor yıllarını yaşadığını kaydetti. Son dört yıldır yaşanan ekonomik kriz ve zamlarla birlikte yerinde saydıklarını ifade eden Nazan Harmen konuşmasının devamında şunları söyledi; “Kiralar olsun elektrik faturaları ya da su faturaları olsun geçinemiyoruz. Faturalarımız çok yüksek geliyor. Bunu ben tek değil bütün esnaflar söylüyor. Herkesin durumu aynı. Herkesin sıkıntısı çok fazla. Bu konudan çok muzdaribiz ve bir şeylerin yapılmasını istiyoruz. Eğer eleman almam gerekiyorsa bu durum önümüz kesiyor alamıyorum. Bu sorunlar yüzünden başkasına da ekmek parası olamıyor ve yeni işlere atılamıyorum. Bu kriz ve sorunlar önümüzde büyük bir engel.”

“Evime iki yıldır alamadığım meyveler var”

Pazarda esnaflık yaparak geçimini sağlayan Elif İnci Yıldız ise artan fiyatlar nedeniyle satış yapamadıklarını bu durumun da kendilerini çıkmaza soktuğunu söyledi. Elif İnci Yıldız, “Ben pazarcılık yapıyorum burada seyyar satıcıyım. Herkes gibi biz de geçinemiyoruz çok sıkıntı çekiyoruz. Ya eskiye göre kazancımız çok fazla düştü. Masraflarımız da çok arttı. Ben yarın gidip kızımı üniversiteye kaydedeceğim. Yani emin olun onu nasıl yapacağım hiç bilmiyorum. Çocuklarımızı artık okutamıyoruz bile o kadar zor durumdayız. O kadar kötü bir dönemdeyiz şuan. Ben pazarcı ve meyveciyim. Ben pazarcı olmama rağmen birçok meyve ya da sebzeyi iki yıldır evime götüremiyorum. Çok fazla olduğu için hiçbir şekilde bir alım gücümüz yok. Fiyatlar çok yüksek. Akşama kadar tezgâhın başında duruyoruz ama hiçbir şekilde bir satış yapamıyoruz. Ne yapsalar bile asla tam çözüm olmayacak” şeklinde konuştu.

/Medine Mamedoğlu- Jinhaagency/