Dünya İçin ‘İyi Bir Senaryo’ Hala Mümkün: BM’den Çok Taraflılık Çağrısı

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın daimi krizlerin ve çöküşün eşiğinde olduğunu belirterek, eşitlikçi, yeşil ve daha güvenli bir gelecek için tüm ülkelerin güçlü, kapsayıcı, çok taraflı bir işbirliği benimsemesi gerektiği çağrısında bulundu.

Guterres, yaptığı konuşmada, insanlığın karşı karşıya bulunduğu küresel sınavların gün geçtikçe daha da ciddi ve karmaşık bir hâl aldığına dikkat çekerek, daha güçlü ve kapsayıcı birçok taraflılığın oluşturulması çağrısı yaptı.

Kovid-19 salgınının dünyanın röntgenini çekerek mevcut derin çatlak ve kırılganlıkları ortaya koyduğuna işaret eden Guterres, bu kırılganlıkların salgın ve kamu sağlığı çerçevesini aşarak, iklim değişikliği, toplumsal yapılar, cinsiyet eşitliği, sürdürülebilir kalkınma ve siber ortam gibi daha çok pek alana etkilediğini ifade etti.

Çok taraflılığın güçlendirilmesi gerektiğini belirten Guterres, “Dünyanın, küresel ve bölgesel örgütleri, ekonomik ve siyasi varlıkları birbirine bağlayan bir çok taraflılığa, işletmeler, kentler ve üniversitelerin katılımıyla gerçekleştirilen, cinsiyet eşitliğini, ırksal adaleti koruyan ve iklim değişikliğiyle mücadele eden kapsayıcı ve gelecek nesillerin hak ve çıkarlarına saygı gösteren bir çok taraflılığa sahip olması sağlanmalı” ifadelerini kullandı.

Guterres, toplantıda yayınladıkları son rapor verilerine dayanarak, dünyanın “ciddi bir istikrarsızlık ve iklim kaosu” ile dolu bir geleceğe doğru ilerlediğini söyledi.

“İklim krizinden doğaya yönelik savaşımıza ve biyolojik çeşitliliğin çöküşüne kadar, küresel tepkimiz çok az, çok geç” dedi. “Kontrol edilmeyen eşitsizlik, sosyal uyumu baltalıyor ve hepimizi etkileyen bir kırılganlık yaratıyor. Teknoloji, bizi bunun öngörülemeyen sonuçlarından korurken korkuluklar olmadan ilerliyor. ”

Dünya için iki senaryo

Guterres’in aktardığına göre, ‘Müşterek Gündememiz’ başlıklı raporda birbirine zıt iki gelecek ortaya konuyor: Biri çöküş ve daimi kriz, diğeri ise daha yeşil, daha güvenli bir geleceğe doğru bir ilerleyiş.

Kıyamet senaryosu, zengin ülkelerin aşıları biriktirdiği ve sağlık sistemleri çöktüğü için COVID-19’un durmadan mutasyona uğradığı bir dünyayı anlatıyor.

O gelecekte, yükselen sıcaklıklar ve aşırı hava olayları nedeniyle gezegen yaşanmaz hale geliyor ve bir milyon tür yok olmanın eşiğinde. Buna, insan haklarının sürekli erozyonu, büyük bir iş ve gelir kaybı ve  protestolar ve huzursuzluk eşlik ediyor.

İkinci senaryoda ise,  aşıları adil bir şekilde paylaşarak ve küresel ekonominin daha sürdürülebilir, esnek ve kapsayıcı olacak şekilde yeniden donatıldığı sürdürülebilir bir toparlanmanın hedeflendiği bir yolu tercih etmek mümkün.

Buna göre ekonomiyi karbondan arındırarak küresel sıcaklık artışları sınırlanacak, iklim değişikliğinden ağır şekilde etkilenen ülkeler desteklenecek ve gelecek nesiller için ekosistemler korunacak.

Rapora göre bu yaklaşım, ülkelerin küresel sorunları çözmek için birlikte çalıştığı çok taraflılık için yeni bir çağın habercisi olacak ve uluslararası sistem acil durumlarda herkesi korumak için ivedilikle çalışacak.

Savunmasız grupları korumak, toplumsal dayanışmayı güçlendirmeyi ve cinsiyet eşitliğini teşvik etmeyi de içeren toplumsal cinsiyet eşitliği ve kimseyi geride bırakmama taahhütlerinde de yer buluyor.

/UN-Women/