Jineoloji: Rojava’da kadın gerçekliğini kavratmanın çabası içinde
Kuzey-Doğu Suriye Jineoloji Sözcüsü Hena Davud, siyaset, ekonomi, diplomasi, eğitim gibi birçok konuda Jineoloji’nin kendisini örgütlediğini belirterek, “Komün, meclis, üniversite ve medya aracılığıyla kadına ulaşmayı başardık” dedi.
Jineoloji bilim dalı için 2015’te Kuzey-Doğu Suriye’de örgütlenmeye gidildi. Bugün artık akademilerden tüm sahalardaki ortak çalışmalara kadar Kuzey-Doğu Suriye’nin her kurumuna ve hayatın her alanına sirayet etmiş durumda.
EĞİTİM SİSTEMİ
Jineoloji, akademi perspektifi ile çalışmalarını yürütüyor. Zaman zaman ihtiyaçlar ekseninde bir hafta-bir ay süren akademi devreleri açılıyor. Bunun yanı sıra Kuzey-Doğu Suriye’deki tüm akademilerde Jineoloji dersi veriliyor. Bu derslerin eğitmenleri Jineoloji tarafından yetiştiriliyor, derslerde kullanabilecekleri materyaller, Jineoloji Komitesi tarafından hazırlanıyor.
Rojava Üniversitesi’nde Sosyal Bilimler ve Edebiyat Fakültesi bünyesinde 2017’den beri Jineoloji Bölümü eğitimi veriliyor. Lisans eğitimi iki yıl sürüyor. Gerekli altyapı hazırlığı tamamlandığında 2023’te bölümün fakülte olması hedefleniyor. Rojava, Kobanê ve Şark üniversitelerindeki tüm bölümlerde (Tıp, Siyasal Bilimler, Eğitim Fakülteleri, Ziraat Mühendisliği, Petrol Mühendisliği, Basın…vb) Jineoloji bir dönem ders olarak görülüyor.
Jineoloji dersi liselerde ise 2016’dan bu yana veriliyor. Okul çocukları ile masal günleri çalışması yürütülüyor.
JİNEOLOJİ MERKEZLERİ
Dêrîk, Hesekê, Kobanê, Minbic, Tebqa, Efrîn-Şehba ve Halep olmak üzere 7 araştırma merkezi bulunuyor.
Gençlik Hareketi ile Xwebûn kampları; Ekonomi Komitesi ile ekonomi atölyeleri; Demokratik İslam Kongresi ile ortak tartışma ve atölyeler; yine kültür, sağlık, diplomasi ve eğitim alanları ile de ortak tartışma, atölye, araştırma v.b çalışmalar yapılıyor.
JİNEOLOJİ ÜRÜNLERİ
Kürtçe ve Arapça olmak üzere Jineoloji Giriş, Arapça Jineoloji tanıtım broşürü, Arapça ve Kürtçe Jineoloji’ye dair derlemeler, Arapça Jineoloji Dergisi Özel Sayı, Kürtçe Kadın Devriminin Tarihsel Temelleri ve Geleceği (Arapça tercümesi yapılıyor). Ayrıca kitap haline getirilmemiş ancak araştırma raporu olarak ilgili kurumlara sunulmuş raporlar ve basın yayın organları, çeşitli dergi ve internet sitelerinde yayınlanan kapsamlı araştırma yazıları bulunuyor. Kürtçe, İngilizce, Arapça, İspanyolca, Almanca ve İtalyanca olarak Rojava kadın devrimini işleyen kitap ve araştırma çalışmaları, Jineoloji Akademisi bünyesinde hazırlanıp yayınlanıyor.
ANDREA WOLF ENSTİTÜSÜ
Andrea Wolf Enstitüsü, 2019’da kuruldu. Enternasyonal kadınların örgütlenmesi, Avrupa ve Rojava toplumlarının tahlili ve mevcut ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla kurulan Andrea Wolf Enstitüsü’nde enternasyonal kadınlar, Jineoloji başta olmak üzere sosyal bilimler araştırmalarını yapıyor.
JINWAR KÖYÜ
Jinwar Köyü, 10 Mart 2017’de kurulmaya başlandı, 25 Kasım 2018’de tamamlandı. Kadınların kendi elleriyle kurduğu Jinwar Köyü’nde ekolojik bir ekonomi, sağlıklı bir toplum, kadın dayanışması, ortak ve özgür bir yaşam inşa edildi. Jinwar Köyü, Dirbêsiyê’nin batısında bulunuyor. 30 toprak ev olarak kurulan Jinwar’da, 6 Aralık 2018’de Jinwar Meclisi oluşturuldu. Jinwar Köyü’nde Jinwar Akademisi, Üveyş Ana Okulu, Aşnan Fırını, Jinwar Dükkanı, Şîfa Jin ve Çiftlik bulunuyor.
KENDİNİ TANIMA
Kuzey-Doğu Suriye Jineoloji Sözcüsü Hena Davud, “Akademiler, toplumun Jineoloji gibi bir bilim dalına neden ihtiyacı var, Jineoloji’nin tarihçesi, önemi gibi konuları halka ulaştırıyor. Kürt, Arap, Ermen, Süryani ve Asuri halkının toplumsal yapısı, halkların özellikleri hem de bu halklar içerisinde kadınların özellikleri, kadın sorunları, kadının gelişimi ele alınıyor. Halkların kadınları, kendisini nasıl geliştirebilir ve bu kadınların Jineoloji hakikatine yaklaşımları ele alınıyor. Bilimsel olarak kendini ele alma, yeniden sosyolojik bakış açısıyla kendiyle tanışma esaslı çalışma yürütülüyor” dedi.
COĞRAFİ ÖZELLİKLER
7 merkezin de kendisini coğrafik açıdan örgütlendiğine işaret eden Hena Davud, şöyle devam etti: “Halkların özellikleri ve yapısal şekillenmelerine göre her merkez kendisini örgütlüyor fakat her bir merkez de kadın bakış açısıyla olay ve olgulara yaklaşıyor. Reqa, Tebqa ve Minbic merkezinde büyük bir kısım Arap bileşeninden oluşuyor. Arap halkının özellikleri, gelenek ve görenekleri göz önünde bulunduruluyor. Tüm kadınların sorunları aynı ve birbirinden çok farkı yok fakat halklara göre nadir de olsa farklılıklar bulunuyor. Jineoloji bu farklılıklara, ince detaylara özenle yaklaşıyor. Tarihsel olarak ele alırsak kadın sorunu aynı ama zaman içerisinde farklı farklı sorunlar yaşanıyor ve Jineoloji’nin sorunları ele alması da halklardan halklara değişiyor; yöntem arayışları çok zengin, halk ve sorunların farklılığı göz önünde bulunduruluyor. Örneğin Arap kadınları üzerinde aşiret ve dinin etkileri nelerdir, kadının nasıl bir çember içerisine alındığı ve bunlara nasıl bir çözüm getirilir arayışı içerisinde oluyor. Arap halkının yoğun olduğu merkezlerimiz de özellik kadınların eğitimine çok önem veriliyor. Arap kadınlar hangi konularda zorlanıyor sorusu muhakkak soruluyor. Arap kadını kendisini nasıl ele almalı, kendisini nasıl tanımlamalı ve tarihi nasıl ayıklamalı, kadın nerede kaybetti ve kaybettiklerini tekrardan nasıl elde edebilir, tekrardan kendisini nasıl ifade edebilir ve Arap kadınların psikolojisi gibi geniş bir çerçevede ele alınıyor.”
JİNEOLOJİ’NİN SURİYE’DEKİ ETKİSİ
Hena Davud, imkanlar dahilinde Suriye’deki tüm kadınlara ulaşma çabalarının olduğunu belirterek, “Jineoloji Suriye’de de etkili. Suriye bölgelerinde aktif olan kadınlarla ilişkilerimiz var. Özellikle Şam, Halep ve Süveyda’da ilişkilerimiz güçlü. Suriye’de kadınların sosyoloji, psikolojisini anlamak, çözüm bulmak önemlidir, çünkü Jineoloji dünyaya ulaşmak istiyor” şeklinde konuştu.
PANEL VE SEMİNERLER
Jineoloji’nin panel ve seminerlere önem verdiğini belirten Hena Davud, “Tartışma zemini yaratmak çok önemli. İlk amacımız Arap, Kürt, Ermen, Asuri ve Süryani kadınlara Jineoloji’nin ne olduğunu anlatmak. Tabii bunu anlatırken, tarihe tekrardan başvurarak kadın gerçekliğini kavratmaya çalışıyoruz. Kadınlar tekrardan kaybolan tarihini buldu, tanıdı ve bununla büyük sonuçlar elde etti. Bu eğitimlerden büyük sonuç çıkardı” dedi.
HER MERKEZ KENDİSİNİ ÖRGÜTLÜYOR
“Her merkez kendi içinde kendini örgütlüyor. Her merkez, örgütleme inisiyatifine sahip, her merkezimizin eğitim, diplomasi, ekonomi, sağlık, basın, arşiv gibi sistemi bulunuyor” diyen Hena Davud, şunları ifade etti: “Jineoloji diplomasiye özellikle dikkat çekiyor ve şehir şehir kadınlara ulaşmaya çalışıyor. Kuzey-Doğu Suriye Kadın Meclisi içinde yer alan kadın örgütleriyle ilişkilerimiz var. Farklı bakış açılarına sahip olan kadın örgütleriyle de temasta bulunmak bizim için çok önemli. Üniversite ve okullar da Jineoloji dersi, fakültesi var. Erkek ve kadınların Jineoloji Bölümü’ne fazlasıyla ilgisi var. Önceleri bir fakültede bölümü olan Jineoloji şu an hemen hemen her fakülte de Jineoloji bölümü açılıyor.”
SİYASETTEN EKONOMİYE KADAR
Siyasi, ekonomi, diplomasi, eğitim gibi birçok konuda Jineoloji’nin kendisini örgütlediğini kaydeden Hena Davud, “Komün, meclis, üniversite ve basın aracılığıyla kadına ulaşmayı başardık. Öncelikle her bir kadının hangi alanda daha da verimli olur, yetkinleşir tespiti yapılıyor. Kadın hangi alanda kendisini daha iyi ifade ederse ya da bir kadının ihtiyacı göre planlama yapılır. Ekonomide yer alan kadın eğitimde yer alan kadınlar arasında ister istemez fark var, uzmanlaştığı alanlar farklı. Her bölümün kendi içinde özgünlükleri var fakat her bölüm de birbiriyle ilişkili ve komple ele alınıyor” diye konuştu.
BROŞÜR VE KİTAP ÇALIŞMALARI
Jineoloji’nin birçok broşür ve kitap çıkardığını aktaran Hena Davud, “Jineoloji’nin tanıtımı için broşür ve kitaplarımız var. Önder Abdullah Öcalan’ın Jineoloji’ye ilişkin görüşleri bir araya getirildi. İntihar, Arap kadınları sosyolojisi, göçertme politikası ve sosyolojisi üzerine geniş araştırma ve broşürler çıkarıldı. Kısa bir süre önce Rojavalı Kadın Sosyolojisi kitabı da yayınlandı” dedi.
İhtiyaçlar doğrultusunda erkek atölyelerinin açıldığını belirten Hena Davud, her bir şehrin yapısına göre konular belirlenerek tartışmaların yürütüldüğünü söyledi. Hena Davud, estetik ve ahlak, uyuşturucu, fuhuş ve yolsuzluk üzerine her merkezin geniş araştırmalar yaptığını ve yapılan bu araştırmaların toplumun hizmetine sunulacağını paylaştı.
/ANF/