Ukrayna’daki Kadın Hareketi Savaştan Nasıl Etkileniyor?
Ukrainian Women’s Fund (UWF) Direktörü Olesia Bondar, Ukrayna’daki krizin kadınları ve kız çocuklarını nasıl etkilediğini ve insani kriz bağlamında sivil toplum ve kadın hakları örgütlerinin oynadığı kilit rolü hakkında BM Güven Fonu’na konuştu.
Çatışmanın tırmanması kadınları ve kız çocuklarını nasıl etkiliyor?
Kadınlar ve kız çocukları evlerini terk etmeye ve göç yolunda öldürülme, tecavüze ve insan kaçakçılığına maruz kalma, yaralanma veya enfekte olma riskleriyle karşı karşıya. Evde ya da sığınaklarda kalmaya karar veren kadınlar ve kız çocukları da benzer riskler altında.
Hayatta kalmayı başaran çok sayıda kadın ve kız çocuğu, çocuklara, yaşlı akrabalara veya engelli aile bireylerine bakmak için sürekli olarak barınma ve geçim kaynağı arayışında. Birçoğu çalışma ve para kazanma fırsatlarını kaybetti. Birçoğunun hala fiziksel ve psikolojik travmayı atlatması gerekiyor.
Ebeveynleri çalışmak için kalırken, pek çok çocuk, daha güvenli olduğunu düşünüldüğü için akrabalarının yanına gönderildi. On altı yaşındaki Liza, İzium’dan tahliye edildikten sonra hiç konuşmadı. Sonunda konuşacak gücü bulduğunda annesinin Odesa’da olduğunu söyledi. Liza haftalardır uyumuyordu: Annesine hiç sarılmadığı için uykusunda öleceğinden korkuyordu.
Kadın hakları örgütleri, bu süreçte nasıl bir rol oynuyor?
Ukrayna’daki savaş kadın hareketini dönüştürüyor olabilir ama asla durdurmuyor. Aksine, girişimlerimizin çoğunu yeni şekillerde yeniden yorumluyoruz.
UWF’nin desteklediği, bekar anneler ve birden fazla çocuğu olan annelere odaklanan kuruluşlardan biri, yaralıları, engelli kadınları ve hareket kabiliyeti kısıtlı diğer kadın ve kız çocuklarını kurtarmak için Donetsk Oblastı’ndaki savaş bölgesinde kaldı.
Dört çocuk annesi olan örgütün lideri, gönüllü grubun diğer üyeleriyle birlikte, arabasına top atışları isabet ettiğinde insanları taşıyordu. Yine de bilincini kaybedene kadar sürmeye devam etti.
“Direksiyona geçmek ve bir kadının korkuya yenik düşmediğini, her şeyi devam ettirdiğini herkese göstermek benim için önemliydi. Bu diğer kadınların moralini yükseltiyor ve erkeklere cesaret veriyor.”
Halen organizasyonun çalışmalarını hastaneden koordine etmeye devam ediyor.
UWF kadın hakları kuruluşlarını nasıl destekliyor ve kuruluşunuzun şu anda neye ihtiyacı var?
UWF şu anda kadınların/feminist örgütlerin aşağıdakiler gibi etkili ve sistematik çözümler uygulamalarına yardımcı oluyor:
* en çok ihtiyaç duyulan yerlerde insani yardım toplamak ve dağıtmak ve silahlı ve savunma kuvvetlerinde görev yapan kadınlara destek olmak,
* insanları tahliye etmek ve barınak oluşturmak,
* yerinden edilmiş kişilerin, gönüllülerin ve yetkililerin geçişini koordine etmek,
* işlenen suçları kayıt altına almak,
* çatışmanın mağdurları ve tanıkları için tıbbi ve psikolojik destek organize etmek,
* hayat kurtaracak ve toplulukların yerinden edilmiş insanlara ev sahipliği yapmasını sağlayacak bilgileri toplamak ve iletmek için sistemler oluşturmak.
UWF, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri saldırılarının neden olduğu krize yanıt olarak bir hibe yarışması duyurdu. Bu hibeler, sivil toplum kuruluşlarının kadın/feminist örgütlerinin acil insani sorunlara çözüm üretmelerine yardımcı oluyor.
Ayrıca kadın örgütleri için kurumsal destek hibeleri ve diğer ülkelerdeki örgütlenme ağlarını güçlendirmek ve ittifaklar kurmak için hibeler hazırlıyoruz. Her gün kadınların ve kız çocuklarının savaşın zorluklarının üstesinden gelmelerine ve gelecekleri üzerindeki etkisini azaltmalarına yardımcı olacak çözümler arıyor ve uyguluyoruz.
Yardım etmeye istekli olan kişi ve kuruluşları, kadın örgütlerine kaynak sağlamaya ve kriz için sistem çözümleri icat etmeye teşvik ediyoruz.
Kaynak: UNWomen